Aleksey Anatolyevich Navalnyy (tiếng Nga: Алексе́й Анато́льевич Нава́льный, nguyên văn 'ɐlʲɪkˈsʲej ɐnɐˈtolʲjɪvʲɪtɕ nɐˈvalʲnɨj' / A-lếch-sê(i) A-na-tô-lia-vi(chơ) Na-vao-nưi; sinh ngày 4 tháng 6 năm 1976) là một chính trị gia và nhà hoạt động chống tham nhũng người Nga. Ông nổi tiếng quốc tế bằng cách tổ chức các cuộc biểu tình và tranh cử, ủng hộ các cải cách chống lại tham nhũng ở Nga, Tổng thống Nga Putin cũng như chính phủ của Putin. Năm 2012, The Wall Street Journal mô tả ông là "người mà Vladimir Putin sợ nhất".[1]Navalny từng là thành viên Hội đồng điều phối đối lập của Nga và là lãnh đạo của Đảng Tiến bộ chính trị đối lập.[2] Vào tháng 9 năm 2013, ông ra tranh cử trong cuộc bầu cử thị trưởng ở Moscow, được ủng hộ bởi đảng RPR-PARNAS. Ông đứng thứ hai, với 27% phiếu bầu, thua thị trưởng đương nhiệm Sergei Sobyanin, một người được bổ nhiệm của Putin. Navalny tuyên bố có gian lận bầu cử và cho rằng mình thực sự nhận được nhiều phiếu bầu hơn.[3] Navalny được biết đến nhiều thông qua blog LiveJournal của mình, nhưng sau đó chuyển sang YouTube, tại đó ông có bốn triệu người đăng ký và Twitter với 2,2 triệu người theo dõi.[4][5] Thông qua các kênh này, ông đã công bố các video và tài liệu về tham nhũng của các quan chức nhà nước Nga, tổ chức các cuộc biểu tình chính trị và thúc đẩy các chiến dịch tranh cử của mình. Navalny cũng đã hoạt động trong các phương tiện truyền thông khác. Trong một cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh năm 2011, ông mô tả đảng cầm quyền Nước Nga Thống nhất của Nga là một " đảng của những kẻ lừa đảo và trộm cắp ", mà đã trở thành một cách nói phổ biến.[6] Ông đã thành lập Quỹ Chống Tham nhũng vào năm 2011.Navalny đã nhiều lần bị chính quyền Nga bắt giữ.[7] Ông nhận hai bản án treo cho cáo buộc tham ô trong hai vụ án riêng biệt, một vào tháng 7 năm 2013 và một vào tháng 12 năm 2014, lần lượt là 5 năm và 3,5 năm tù.[8][9][10][11] Cả hai trường hợp đều được coi là bịa đặt nhằm trả đũa cho hoạt động chính trị của ông [12][13] và vi phạm quyền được xét xử công bằng của Navalny, theo phán quyết của Tòa án Nhân quyền Châu Âu. Trung tâm Nhân quyền Tưởng niệm xem Navalny như một tù nhân chính trị.[14] Vào tháng 2 năm 2014, Navalny bị quản thúc tại gia và hạn chế giao tiếp với bất kỳ ai ngoại trừ gia đình.[15] Vào tháng 5 năm 2018, ông bị kết án 30 ngày tù vì tham gia một cuộc biểu tình không phép chống lại Putin ở Moscow. Ông đã lên án bản án này.[16][17]Vào tháng 12 năm 2016, Navalny đã cố gắng tranh cử Tổng thống Nga trong cuộc bầu cử năm 2018, nhưng đã bị Ủy ban Bầu cử Trung ương Nga cấm vào tháng 12 năm 2017. Tòa án tối cao của Nga đã bác bỏ kháng cáo của ông và giữ nguyên lệnh cấm.[12][18][19] Ông và những người ủng hộ ông đã bị giam giữ và bắt giữ nhiều lần, và đã trở thành nạn nhân của các cuộc tấn công nhiều lần trong chiến dịch. Vào tháng 3 năm 2017, Alexei Navalny và Tổ chức Chống Tham nhũng của ông đã tạo ra một bộ phim tài liệu Anh ấy không phải là Dimon to You, cáo buộc Dmitry Medvedev, cựu thủ tướng và tổng thống Nga, tham nhũng.[20] Ngày 20 tháng 8 năm 2020, Navalny phải nhập viện trong tình trạng nghiêm trọng nhưng ổn định sau khi bị nghi ngờ bị ngộ độc trong chuyến bay từ Tomsk đến Moscow trong một cuộc tấn công có thể có động cơ chính trị. Chuyến bay của Navalny đã được chuyển hướng đến Omsk.[21][22] Cuối ngày, ông được đưa lên máy bay y tế đi Berlin, và đến vào ngày hôm sau.[23] Đến ngày 22 tháng 8, Navalny vẫn hôn mê.[23][24]